BÀI VIẾT XEM NHIỀU
YOUCAT VIỆT NAM ĐÃ CHÀO ĐỜI
Chủ Nhật, 15 tháng 9, 2013
YOUCAT
VIỆT NAM ĐÃ CHÀO ĐỜI
YouCat là viết tắt của tiếng Anh
Youth Catechism, giáo lý cho người trẻ , bản gốc được soạn bằng tiếng Đức, rồi
được chuyển dịch sang các tiếng Anh, Ý, Pháp, Tây Ban Nha… và Việt Nam.
Nguồn gốc và chủ đích đã được Đức
Giáo Hoàng Bênêđictô XVI trình bày tóm tắt trong Bài Tựa in ở đầu sách YouCat.
Tôi đã viết hai bài giời thiệu, bạn đọc có thể xem ở Google :
Tuy nhiên, vào Ngày Giới Trẻ Thế
Giới (World Youth Day, WYD) ở Rio bên Brasil 2013, Đức Hồng Y Schönborn người
Áo, đứng đầu soạn YouCat, đã có mặt tham dự; và Tổ chức Trợ Giúp Các Giáo Hội
có Nhu Cầu ( Aid of Churches in Needs, ACN) đã có cuộc phỏng vấn Đức Hồng Y
ngày 31- 7- 2013, về nguồn gốc YouCat và ảnh hưởng của YouCat đối với giới trẻ.
Đức Hồng Y đã cộng tác với Đức Hồng Y Ratzinger để soạn cuốn Giáo lý Giáo hội Công
giáo (GLGHCG lớn), rồi lại cộng tác để soạn cả cuốn Toát Yếu của Sách GLGHCG,
và còn đứng đầu soạn YouCat, nên đã cho biết thêm những chi tiết lý thú chưa
được biết về nguồn gốc và ảnh hưởng thăng tiến của YouCat tại WYD . Những chi
tiết này làm tăng giá trị và ảnh hưởng của YouCat đối với giới trẻ, giúp ta
càng hiểu biết và đánh giá YouCat đúng mức hơn.
1. YouCat đã chào đời thế nào?
Đã ảnh hưởng
thăng tiến đối với giới trẻ tại WYD thế nào?
Đó là câu hỏi mà ACN bên Đức nêu lên
cho Đức Hồng Y. Nói đến YouCat không thể không nói đến WYD vì do WYD mà có
YouCat.
1.1 Về WYD
Năm 1984 dịp kết thúc Năm
Thánh kỷ niệm 1950 năm Ơn Cứu Độ, Đức Gioan Phaolô II đã kêu gọi giới trẻ đến
Rôma cử hành Ngày Gặp Gỡ Giới Trẻ Thế Giới tại Công trường Thánh Phêrô. Dịp
này, ngài đã trao cho giới trẻ cây Thánh Giá, biểu tượng cho WYD. Ước tính có
300 ngàn người trẻ tham dự. Năm sau, Liên Hợp Quốc tuyên bố năm 1985 là Năm
Quốc Tế Giới Trẻ. Vào tháng 3 năm 1985 Đức Gioan Phaolô II lại tổ chức cho giới
trẻ họp mặt tại Rôma, trong đó ngài thiết lập WYD. Lần này có 450 ngàn người
trẻ dự. Ngài quyết định hàng năm cử hành WYD trong các giáo phận vào lễ Lá; và
cứ 2 hoặc 3 năm, một thành phố được chọn để tổ chức WYD. Trong những ngày họp
mặt này, giới trẻ được dịp học hỏi giáo lý, trình bày chứng từ, chia sẻ kinh
nghiệm sống, dâng thánh lễ, cầu nguyện, xưng tội, đi Đường Thánh Giá… WYD đã
được tổ chức trong các năm sau đây, mỗi năm một thành phố, có một chủ đề, có số
tham dự :
|
ST
|
NĂM
|
NƠI
|
CHỦ
ĐỀ
|
SỐ
THAM
DỰ
|
|
1
|
1986
|
Rôma
|
1Pr.3,
15 Hãy sẵn sàng cho ai chất vấn.
|
1 triệu
|
|
2
|
1987
|
B.Aires, Argent.
|
1Gn.4,
16 Ta đã biết tình yêu Chúa.
|
400 ngàn
|
|
3
|
1980
|
Tây Ban Nha
|
Gn 14,
6 Thầy là con đường, sự thật, sự sống.
|
1 triệu
|
|
4
|
1991
|
Ba Lan
|
Rm 8,
15 Anh em đã nhận Thần Khí và nên nghĩa tử.
|
500 ngàn
|
|
5
|
1993
|
Denver, Mỹ
|
Gn 10,
10 Tôi đến để chiên được sống.
|
4 triệu
|
|
6
|
1995
|
Manila, Philip.
|
Gn 1, 20, 21 Như Cha đã sai Thầy,
Thầy cũng sai anh em..
|
1,2 triệu
|
|
7
|
1997
|
Paris, Pháp
|
Gn 1, 38, 39 Thưa Thầy, Thầy ở đâu
? Đến mà xem
|
2 triệu
|
|
8
|
2000
|
Rôma
|
Gn 1,
14 Ngôi Lời đã trở nên người phàm.
|
800 ngàn
|
|
9
|
2002
|
Toronto, Canada
|
Mt 5, 13.14 Anh em là
muối, là ánh sáng.
|
1,2 triệu
|
|
10
|
2005
|
Cologne,
Đức
|
Mt 2,
2 Chúng tôi đến bái lạy Người.
|
450 ngàn
|
|
11
|
2008
|
Sydney, Úc
|
Cv 1,
8 Anh em sẽ nhận Thánh Thần và
là chứng nhân.
|
2 triệu
|
|
12
|
2011
|
Madrid, TBN
|
Cl 2,
7 Hãy bén rễ sâu và xây
dựng trên Đức Kitô.
|
3 triệu
|
|
13
|
2013
|
Rio Jan, Brasil
|
Mt 28,
19 Hãy làm cho muôn dân thành môn đệ.
|
455 ngàn
|
|
14
|
2016
|
Cracow, Ba Lan
|
|
|
Những chủ đề và số người trẻ tham dự
WYD đủ làm cho ta nhận ra ảnh hưởng hấp dẫn và thăng tiến đối với giới trẻ.
Chính vì thế mà đức Bênêđictô XVI đã chia sẻ trong Thư ở đầu YouCat, và Đức
Hồng Y Schönborn cũng cho biết thêm chi tiết như sau :
1.2 Về YouCat
Ngay từ thập niên 1980 đã có một số
người có can đảm lo soạn một Sách Giáo lý để phổ biến giáo huấn của Công đồng
Vatican II (ám chỉ Đức Gioan Phaolô II, Đức Hồng Y Ratzinger, Đức Giám Mục
Schönborn). Mặc dầu ta đã biết là sau Công đồng, Đức Giáo Hoàng Phaolô VI có
nói rằng các văn kiện của Công đồng Vatican II đã là một cuốn giáo lý đầy đủ
rồi, chỉ cần soạn một “Chỉ dẫn tổng quát trong việc huấn giáo thôi”
(1971). Thế nhưng, năm 1985, Đức Gioan Phaolô II mở THĐGM đặc biệt để duyệt lại
việc thực thi giáo huấn của Công đồng, thì các nghị phụ đều đồng thanh yêu cầu
cần phải soạn sách giáo lý để phổ biến giáo huấn của Công Đồng. Năm sau, Đức
Gioan Phaolô II đã quyết định thực hiện đề nghị, và trao cho Đức Hồng Y
Ratzinger đứng đầu đảm nhiệm, cùng với 12 Hồng Y Giám Mục, Linh mục, có Đức
Hồng Y Schönborn làm thư ký biên soạn. Chính Đức Hồng Y Schönborn cho biết là
lúc đó Đức Hồng Y Ratzinger đã nghi ngờ rất lớn (giant doubts) về việc hoàn
thành Sách GLGHCG (Sách lớn). Tuy nhiên, sau 7 năm làm việc, sách GLGHCG đã
chào đời (1992) được Đức Ratzinger coi là một phép lạ. Nhưng sách dày 685
trang, gồm 2865 đoạn (paragraph), lại nặng, dễ nằm trong thư viện để nghiên cứu
tham khảo hơn ; và người thường cũng như giới trẻ khó hiểu được, vì dùng
nhiều ngôn ngữ trừu tượng của thần học kinh viện, như : yếu tính, bản thể,
bản chất, mô thức, chất thể, biến thể… Năm 2002, Hội nghị Quốc tế về Giáo lý đã
trình lên Đức Gioan Phaolô II đề nghị soạn Sách Toát yếu của GLGHCG. Đức Gioan
Phaolô II nhờ đức Hồng y Ratzinger đứng đầu soạn, với sự cộng tác của đức
Schönborn. Sách chào đời năm 2005, được rút ngắn lại, từ 2865 đoạn chỉ còn 598
câu hỏi thưa, 22 trích dẫn và 16 hình ảnh minh họa, nhưng ngôn ngữ vẫn y nguyên
như GLGHCG, chung cho mọi người, không thích nghi với giới nào. Đến đời đức
Bênêdictô XVI, qua việc tham dự những WYD ở Rôma (1886), Toronto (2002),
Cologne (2005), Sydney (2008), ngài đã chứng kiến các người trẻ khắp nơi trên
thế giới gặp nhau, họ là những người muốn tin, những người đang tìm kiếm Thiên
Chúa, yêu mến Chúa Kitô, và muốn bước theo con đường của Người. Trong bối cảnh
đó, ngài tự hỏi có cần phải tìm cách viết lại sách GLGHCG bằng ngôn ngữ
thích hợp với người trẻ để làm cho sứ điệp Tin Mừng thấm nhập thế giới hôm nay
chăng? Rồi Đức Bênêđictô XVI quyết định soạn lại Sách Toát yếu GLGHCG sao cho
người trẻ thời hiện đại có thể hiểu được. Ngài trao cho đức Hồng y Schönborn
đảm nhận, và chính đức Hồng y cho biết Đức Bênêđictô XVI cũng vẫn lo ngại như
khi ngài soạn Sách GLGHCG, đó là không biết có hoàn thành được một sách mà Đức
Gioan Phaolô II mơ ước để giúp Tân Phúc Âm Hóa cùng với giới trẻ, cho giới
trẻ và qua giới trẻ không. Cuối cùng sau 5 năm làm việc với 70 bạn trẻ,
YouCat đã chào đời bằng tiếng Đức, được dịch ra tiếng Pháp, Anh, Ý, Tây Ban
Nha, vào dịp WYD ở Madrid năm 2011. Đức Bênêđictô XVI phải thú thực rằng đối
với ngài đây là một phép lạ. YouCat thu ngắn sách Toát yếu GLGHCG từ 598 câu
hỏi thưa chỉ còn 527 câu hỏi thưa, nhưng có 450 câu giải nghĩa đặc biệt và
829 chứng từ, ở cuối sách còn có Mục lục gồm 630 từ then chốt và 111 định
nghĩa để tra cứu và học hỏi. Đức Hồng y Schönborn cũng cho biết Đức Giáo hoàng
ước mong YouCat được trao tay cho các bạn trẻ tham dự WYD ở Madrid. Thế là
nhờ tổ chức ACN bên Đức tài trợ, 1 triệu YouCat đã được phát không ở Madrid; và
trong WYD ở Rio bên Brasil thì đã có 1,5 triệu YouCat được trao tặng như vậy
(mở Google: Cardinal Schönborn).
2. YouCat Việt Nam đã
chào đời thế nào?
YouCat xuất hiện vào WYD
ở Madrid năm 2011. Tôi đọc tin trong Hiệp thông và biết trong
mỗi balô tặng người trẻ tham dự có cuốn YouCat; và cũng có tin Ban Giáo
lý đang dịch sang tiếng Việt. Đang khi chờ bản dịch, tôi nhờ quý cha Cần Thơ mượn
cho tôi cuốn YouCat, may mắn có cha cho mượn cuốn YouCat Anh để xem trong vài
tuần. Đọc vội xong tôi rất thích thú và quyết tâm phải có một cuốn để nghiên
cứu kỹ lưỡng hơn. Tôi nhờ một bạn bên Pháp giúp. Họ mua cho tôi cuốn YouCat
Pháp và gửi bưu điện về: sách 16 Eurô và bưu phí 6 Eurô. Tôi đọc cẩn thận để
nghiên cứu nội dung và cách trình bày xem đâu là tính cách “khác thường
đặc biệt” mà Đức Bênêđictô XVI đã giới thiệu trong bài tựa. Tôi nhận
thấy từ cách chọn chủ đề, trình bày theo lối hỏi thưa đến cách giải nghĩa và nhất
là chọn những chứng từ và trích dẫn cụ thể, đa dạng để minh hoạ đều cố
gắng cho phù hợp với giới trẻ và thời hiện đại. Tôi rất tâm đắc và mong chờ
YouCat Việt Nam chào đời.
2.1. YouCat
Việt Nam được giới thiệu và chuyển dịch toàn bộ.
Khi Đức Bênêđictô XVI mở Năm Đức
Tin, phong trào học hỏi giáo lý đươc phát động mạnh mẽ. Ở thành phố Cần Thơ, có
nhiều sinh viên đến trọ học, cha phụ trách sinh viên đã rút trong Internet,
phần I của Youcat về Tôi tin, đươc dịch ra tiếng Việt, để giúp học giáo lý. Nhưng
chỉ dịch câu hỏi thưa mà bỏ các phần khác. Ngài có cho tôi một tập, tôi mừng vì
YouCat đươc chọn để học, nhưng tôi đã đề nghị với ngài để tôi dịch toàn bộ cho
sinh viên học thì mới bõ công. Vì tôi thấy Sách Giáo lý giúp sống đức tin mà
chỉ có giáo lý hỏi thưa, không được minh họa bởi những chứng từ và trích dẫn đã
được sống và hiểu của nhiều người ở mọi thời mọi nơi, thì nó giống như bộ xương
với những suy nghĩ trừu tượng khô khan, xa rời đời sống. Sách Giáo lý phải sống
động như sách Tin Mừng thì mới hấp dẫn người trẻ, bỏ các chứng từ và trích dẫn
là những trải nghiệm đã sống đạo thì còn gì nữa đâu, công lao của những người
soạn, đã phải đọc sách, tìm tòi chọn lựa cho phù hợp, sẽ trở thành công dã
tràng. May mắn Cha phụ trách đã đồng ý và nhiệt tình cộng tác với tôi để nhờ
các sinh viên đánh máy, in ấn để tôi sửa chữa, làm được phần nào liền đem vào
Internet để phổ biến cho mọi người sử dụng cho đến khi xong toàn bộ. Ngoài ra ở
thời @ hiện đại, hình ảnh có tác động nhiều khi hơn là ngôn ngữ, nên YouCat Việtnam
có xen vào nhiều hình ảnh mẫu phù hợp với chủ đề và với Việt Nam.
Một hôm ăn cơm trưa xong ở Nhà Hưu,
tôi chưa kịp đứng lên, có một cô gái trẻ đến hỏi: Thưa cha, cha có phải là
Antôn Nguyễn Mạnh Đồng không? Tôi trả lời: phải, tôi là cha Antôn Đồng. Rồi cô
nói tiếp: con đọc YouCat Việt mà cha mới dịch thấy hay quá. Tôi sửng sốt và
muốn hỏi thì cô đã đi mất hút vào đám đông đang bê chén đĩa xuống bếp. Về sau
tôi mới hỏi Sơ đang làm việc ở Nhà Hưu thì biết đó là cô Th. đệ tử dòng Con Đức
Mẹ, cô đang học ở gần đây, trưa mai cô còn ghé. Hôm sau tôi được gặp và nói:
Hôm qua cô tự động đến hỏi tôi và tôi trả lời xong thì cô đi mất, tôi muốn hỏi
thêm rằng cô đọc YouCat Việt thấy nó hay ở chỗ nào? Cô liền vui vẻ trả
lời: “con thấy nó gần gũi với con, đọc dễ hiểu và hấp dẫn”. Cô làm tôi
sửng sốt, rồi tôi nói với cô: tôi đã có dịp hỏi nhiều linh mục, tu sĩ, giáo dân
trẻ đã đọc YouCat Việt và tôi chỉ nghe trả lời là thấy nó mới mẻ và hấp dẫn.
Đây là lần đầu tiên được nghe câu trả lời khác như vậy. Giá mà đức Bênêđictô
XVI được nghe cô gái trẻ Việt Nam nói về YouCat như vậy, chắc ngài
không còn phải hồ nghi về giá trị của YouCat nữa…
2.2 Youcat
Việt Nam chuẩn bị vào đời
Dịch xong toàn bộ YouCat, chúng tôi
phải sửa chữa bản văn cho thống nhất, rồi tìm hình ảnh minh họa phù hợp với
người trẻ Việt Nam, đồng thời thực hiện những thủ tục in ấn. Tôi đã gởi
email xin phép nhà xuất bản du Cerf, Paris để dịch từ YouCat Pháp. Họ
bảo tôi phải xin phép nhà xuất bản gốc bên Đức. Tôi lại gởi email xin phép
bên Đức, lâu cả tháng mới được trả lời vì họ đi nghỉ hè, họ đã vui vẻ chấp nhận
với các điều kiện: phải dịch trung thực toàn bộ, phải có Nihil Obstat và
Imprimatur của giám mục, phải trả tiền bản quyền mỗi cuốn là 8%. Tôi đã nhờ
nhóm YouViCa (Youth Việtnam CầnThơ) gồm vài cha và cựu chủng sinh Cần Thơ lo
thủ tục. Đức giám mục Cần Thơ đã ký cho Imprimatur rồi bảo phải báo cho Đức
Cha bên Ủy Ban Giáo Lý Đức Tin, vì là sách giáo lý. Tôi lại viết thư báo cho
Đức Cha Phaolô Đọc, ngài vui vẻ dùng điện thoại cám ơn và bảo phải báo cho các
giáo phận khác biết tin có YouCat Việt . Rồi YouViCa trình lên Đức Hồng Y G.B
Phạm Minh Mẫn, ngài cũng vui mừng dùng điện thoại cám ơn và còn viết mấy lời
đăng trong tờ gấp để quảng cáo YouCat Việt Nam, đồng thời đăng ký in nhiều ngàn
cuốn để lo cho giới trẻ di dân. YouViCa liên lạc với các Tòa Giám Mục, và như
tôi biết Tòa Giám Mục Bắc Ninh, Hải Phòng đã đăng ký chia sẻ… Thế là có thể in
nhiều cuốn, giá thành mỗi cuốn chắc sẽ rẻ. Tôi phải kiếm tiền để in khoảng một
ngàn cuốn cho giới trẻ Cần Thơ. Nghĩ đến YouCat được tổ chức ACN tài trợ, in cả
triệu cuốn phát không cho giới trẻ tham dự WYD 2011 ở Madrid, nhất là mới đây
ACN còn tài trợ in 1,5 triệu cuốn phát không dịp WYD 2013 ở Brasil, tôi ngỏ ý
với mấy cựu chủng sinh Chủng viện Cần Thơ đang ở Mỹ, một anh đã sẵn lòng tài
trợ 1 ngàn đô; còn cựu chủng sinh Cần Thơ ở Việt Nam có một anh cũng vui lòng
tài trợ 10 triệu đồng. Thế là đủ tiền để hợp đồng với Nhà Thiện Bản Saint-Paul
ở Nhà thờ Đức Bà Saigon, tiến hành việc xin phép in ấn. Việc chuyển dịch toàn
bộ YouCat gồm cả Mục lục có 630 từ then chốt và 111 định nghĩa đã xong, còn
hình ảnh tôi chỉ đưa ra đường lối là phải minh họa cho giáo huấn vừa đúng vừa
phù hợp với người trẻ Việt Nam. Tôi trao tất cả tiền tài trợ, việc chọn và sắp
xếp hình ảnh, in ấn phát hành, quản lý, cho nhóm YouViCa cùng với Nhà Thiện Bản
Saint-Paul lo liệu.
Để kết.
YouCat Việt Nam đã chào
đời muộn hơn YouCat hai năm. Từ khi quyết định giới thiệu rồi chuyển dịch toàn
bộ YouCat sang tiếng Việt vào đầu năm 2013, tôi đã làm việc trong hơn sáu tháng
không liên tục, vì có xen lẫn những ngày phải nghỉ ngơi hoàn toàn trên giường (
repos complet au lit) do lệnh của bác sĩ vì huyết áp lên cao. Nay YouCat
Việt Nam đã được phát hành trên toàn quốc, tôi có cảm tưởng như đây
là một sự lạ. Tôi đã cố gắng chuyển ý cho thật trung thực với bản YouCat Pháp ,
nhưng biết chắc không thể tránh khỏi những sai sót. Đối với giới trẻ
Việt Nam, tôi đã phải thêm phần dẫn nhập chung để nêu bật tính cách khác
thường đặc biệt trong nội dung cũng như trong cách soạn thảo. Trước mỗi phần,
tôi còn thêm một dẫn nhập, giúp các bạn trẻ có cái nhìn tổng hợp và hữu cơ về
toàn bộ giáo lý. Đó là những điều mà YouCat gốc không có. Ngoài ra YouCat gốc
đã cố gắng trích dẫn được hai tác giả Á Đông là ông Gandhi (Ấn Độ), và Lữ Bất
Vi (Tàu), tôi thấy ít quá, tôi chọn thêm 3 tác giả Tàu ( Khổng Tử, Lão Tử, Mặc
Tử) và 13 trích dẫn của nhiều tác giả Việt Nam (Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, ca dao,
châm ngôn …). Tôi cũng tiếc là chưa kịp đem vào những chứng từ sống đạo rất sâu
sắc thời các vị truyền giáo và các Thánh Tử đạo Việt Nam, chẳng hạn như
việc “người lương dân gọi bổn đạo là những người theo đạo yêu nhau” (1692).
Hoặc như chuyện của Thánh Anê Lê Thị Thành ( Bà Thánh Đê) 1841, bà bị tù và
đánh đập tàn bạo đến nỗi thân mình đầy máu me, bà vẫn vui vẻ và còn muốn chịu
khó hơn nữa. Cô Luxia Nụ là con gái út đến thăm mẹ trong ngục, thấy áo xống
loang lổ máu, cô khóc nức nở. Bà an ủi rằng : “ Con đừng khóc, mẹ mặc áo hoa
hồng đấy. Mẹ vui lòng chịu khổ vì Chúa Giêsu, sao con lại khóc.” Ngoài ra tôi
thấy lịch sử Giáo Hội toàn cầu cũng như lịch sử Giáo Hội Việt Nam cũng đầy dẫy
những chứng từ hùng hồn về việc Kitô hữu toàn cầu cũng như ở Việt Nam đã sống
đạo làm chứng cho Tin Mừng của Chúa Giêsu trong mọi hoàn cảnh lịch sử thuận lợi
cũng như khó khăn, rất ích lợi để giúp sống đạo trong hoàn cảnh hôm nay. Sau
hết, tôi hy vọng với góp ý của độc giả, YouCat Việt Nam sẽ hoàn chỉnh
hơn góp phần đắc lực phục vụ cho công việc Tân Phúc Âm hóa.
Linh
mục Antôn Nguyễn Mạnh Đồng
Nhà Hưu Dưỡng Linh mục Cần Thơ
15 – 9 – 2013
Nguồn : http://gpcantho.com
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét